سخنگو و نماینده شرکت سهامی

شخصیت حقوقی شرکت سهامی نیازمند سخنگو و نماینده شخصی حقیقی است که در ساعات اداری در شرکت حضور و با نظارت مستمر بر اداره امور شرکت وظیفه پاسخ گویی و دفاع از شرکت را در مراجع اداری و قضایی داشته و تجلی اراده سهام داران و هیات مدیره شرکت باشد. ماده 124 " لایحه " مدیرعامل را محدود به یک نفر ندانسته و با ذکر کلمه " اقلاَ " داشتن چند مدیرعامل در یک شرکت را تجویز کرده است. هر چند که در فرهنگ حقوق تجارت ایران داشتن چند مدیرعامل با تخصص های مختلف و تبیین حدود اختیاران آنان در یک شرکت مزایا و محاسنی نیز به همراه داشته باشد.

معدود شرکت هایی که به انتخاب بیش از یک نفر مدیرعامل اقدام کرده اند بیشتر قصد اعمال اقدامات ایذایی بر علیه مدیرعامل منفرد شرکت و ایجاد مقام موازی به منظور اخلال در تصمیم گیری و استقلال رای او داشته اند.

چگونگی انتخاب و اختیارات مدیر عامل :

- مدیرعامل شرکت سهامی، وضعیت حقوقی خاص خود را دارد.  معمولاَ مدیر عامل از میان اعضای هیات مدیره و یا خارج از اعضا انتخاب و اختیارات وی نیز از هیات مدیره گرفته می شود. با توجه به ماده 114 " لایحه " چنانچه مدیرعامل شرکت از بین اعضای هیات مدیره انتخاب شود سهام وثیقه را باید تودیع کند و در جلسات هیات مدیره نیز دارای حق رای است و در صورتی که خارج از اعضا باشد در جلسات هیات مدیره فاقد رای خواهد بود و نیازی هم به تودیع سهام وثیقه ندارد ، زیرا در این حالت وی مجری تصمیمات و مصوبات هیات مدیره است و خود در تصمیمات نقشی ندارد. در هر دو حالت دوره تصدی مدیرعامل نمی تواند از دوره تصدی هیات مدیره بیشتر باشد و هیات مدیره در هر زمان می تواند بدون وم وجود علت یا توجیهی مدیرعامل را عزل کنند.

- طبق ماده 124 لایحه قانونی، هیئت مدیره باید یک نفر شخص حقیقی را به مدیریت عامل شرکت انتخاب کنند و حدود اختیارات و مدت تصدی و حق احمه او را تعیین کنند.

- هیات مدیره می تواند هر موقع بخواهد، مدیرعامل را عزل کند. هیچکس نمی تواند در عین حال مدیریت عامل بیش از یک شرکت را داشته باشد.

- طبق ماده 128 لایحه قانونی: نام ، مشخصات و حدود اختیارات مدیرعامل باید با ارسال نسخه ای از صورتجلسه هیات مدیره به مرجع ثبت شرکت ها اعلام گردد و تا پس از ثبت در مرجع مذکور، در رومه رسمی و رومه کثیرالانتشار شرکت آگهی شود.

- به موجب ماده 128 لایحه، " نام و مشخصات و حدود اختیارت مدیرعامل باید با ارسال نسخه ای از صورت جلسه هیات مدیره به مرجع ثبت شرکت ها اعلام و پس از ثبت در رومه رسمی آگهی شود ".

- در حقوق ایران برای مدیرعامل اختیارات قانونی تصریح نشده است و اختیارات او را هیات مدیره مشخص می کند. با این وجود، مدیرعامل نماینده هیات مدیره نمی باشد بلکه طبق ماده 125 لایحه نماینده شرکت است.

- هیات مدیره نمی تواند بدون رعایت محدودیت های قانونی، رعایت موضوع شرکت و صلاحیت های مجمع عمومی به مدیر عامل اختیار بدهد.

- موارد ممنوعیت انتخاب هیات مدیره در خصوص مدیرعامل نیز صادق است . به موجب ماده 127 لایحه، مدیرعامل فاقد شرایط با تقاضای هر ذینفع در دادگاه قابل عزل می باشد و حکم دادگاه در این خصوص نیز قطعی و غیرقابل شکایت است.

- مدیرعامل به سبب خطاهای خود در مقابل شرکت و اشخاص ثالث مسئول است.

به موجب مواد 276 و 277 لایحه قانون تجارت، حتی اگر یک نفر از سهامداران شرکت حداقل یک پنجم سهام شرکت را دارا باشد، مثلاَ از هزار سهم دویست سهم متعلق به او باشد، می تواند علیه بعضی یا تمام مدیران یا مدیرعامل متخلف اقامه دعوا کند. در این صورت شخص به نام و از طرف شرکت اقامه دعوا می کند و به همین دلیل نیز آن را دعوای غیرمستقیم یا مشتق می گویند. هزینه اقامه این دعوا بر عهده شخص اقامه کننده است. مقررات این دعوا، با دعوایی که شخص مدعی ورود خسارت به خودش باشد و مستقیماَ برای خود اقامه دعوا کند تفاوت دارد.

در صورت محکومیت مدیران متخلف، آن ها به جبران خسارت شرکت و پرداخت هزینه دادرسی محکوم می شوند و اقامه کننده نیز می تواند هزینه دعوا را از مبلغ محکوم به دریافت دارد. اما در صورت عدم محکومیت مدیران، شخص اقامه کننده دعوا نمی تواند هزینه را از شرکت دریافت کند.

نه اساسنامه و نه مجمع عمومی شرکت، هیچ کدام نمی توانند حق اقامه دعوای مسئولیت علیه شرکت را محدود و یا منع نمایند.

در صورت نیاز به هرگونه مشاوره با ما تماس حاصل فرمایید.